Τα μνημόνια για την Υγεία - Πρόνοια

Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και η συγκυβέρνησή του με τη ΝΔ και το ΛΑ.Ο.Σ. έχουν προωθήσει πληθώρα νομοθετικών ρυθμίσεων σε εφαρμογή των μνημονιακών πολιτικών στο χώρο της Υγείας και της Πρόνοιας. Κεντρικός μοχλός σε αυτή την πολιτική είναι η δημιουργία του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ), με το «ελάχιστο πακέτο παροχών», που σημαίνει ότι οι ασφαλισμένοι για να έχουν ένα ικανοποιητικό επίπεδο παροχών Υγείας θα πρέπει να πληρώσουν απ' την τσέπη τους. Μ' άλλα λόγια, αποτελεί έναν ακόμα διάδρομο εμπορευματοποίησης των υπηρεσιών Υγείας.
Α) Ο Νόμος 3918/2011 προβλέπει:
Δημιουργία του ΕΟΠΥΥ και ένταξη σε αυτόν των κλάδων Υγείας των ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΟΠΑΔ και ΟΓΑ απ' την 1η Γενάρη 2012. Με το νόμο 4075/2012 εντάχτηκαν στον ΕΟΠΥΥ ο «Οίκος του Ναύτη» (από 1.4.2012), το ΤΑΥΤΕΚΩ (περιλαμβάνει τους ασφαλισμένους των ΔΕΗ, Εθνικής Ασφαλιστικής, ΗΣΑΠ, ΗΛΠΑΠ, ΟΤΕ, ΕΤΒΑ, Εμπορικής Τράπεζας, Τράπεζας Πίστεως και Αμέρικαν Εξπρές) απ' την 1.5.2012 και την ένταξη των αυτοαπασχολούμενων (απ' την 1.6.2012).

• Συγχώνευση πέντε νοσοκομείων του ΙΚΑ στο δημόσιο σύστημα Υγείας. Ηδη οι ασφαλισμένοι του ΙΚΑ που μέχρι τώρα δεν είχαν καμιά επιβάρυνση όταν προσέρχονταν στα νοσοκομεία του ΙΚΑ, τώρα πληρώνουν για τις εξετάσεις τους αρχίζοντας απ' τα 5 ευρώ στα εξωτερικά ιατρεία.

Β) Ακολούθησαν σχετικές υπουργικές αποφάσεις με τις οποίες:

• Οι διοικήσεις 132 νοσοκομείων συγχωνεύτηκαν σε 81 και καταργήθηκαν 11.503 κλίνες (Μειώθηκαν σε 35.280 από 46.783). Ηταν δύσκολη η πρόσβαση στα δημόσια νοσοκομεία, τώρα θα γίνει ακόμα δυσκολότερη με το κλείσιμο των κλινών.
• Συντάχτηκε ο Ενιαίος Κανονισμός Παροχών του ΕΟΠΥΥ που πετσόκοψε τις παροχές και μεταξύ των άλλων προβλέπει συμμετοχή 15% για εξετάσεις, που πριν γίνονταν χωρίς πληρωμές απ' τους αρρώστους, σε περίπτωση εκτέλεσής τους από συμβεβλημένα ιδιωτικά εργαστήρια.
• Αρχισε η εφαρμογή των Κλειστών Ενοποιημένων Νοσηλίων (ΚΕΝ) που ξετίναξε τα Ταμεία. Μάλιστα, οι υπερβολικές τιμές που θεσπίστηκαν αρχικά οδήγησαν στην προσωρινή αναστολή για να γίνει επανακοστολόγηση, η οποία δε θίγει τον πυρήνα της εμπορευματοποίησης των υπηρεσιών Υγείας, που γίνεται με την εφαρμογή των ΚΕΝ.

Γ) Νόμος 4025/2011

• Συγχωνεύτηκαν ή καταργήθηκαν 46 απ' τις 94 δομές Πρόνοιας. Από τις 46 μονάδες οι 7 είναι τα Κέντρα Αποθεραπείας, Φροντίδας και Κοινωνικής Αποκατάστασης (ΚΑΦΚΑ).

Η εφαρμογή αυτών των ρυθμίσεων θα οδηγήσει στην κατάργηση πολύτιμων υπηρεσιών, που αν και δε λειτούργησαν ποτέ ολοκληρωμένα, εντούτοις ήταν σημαντικές στον τομέα της αποκατάστασης. Ετσι, όσοι έχουν ανάγκη αποκατάστασης θα αναγκαστούν να οδηγηθούν σε παρόχους υπηρεσιών - ιδιώτες, ΜΚΟ, δήμοι - που θα συμβάλλονται με το κράτος.
Δ) Εφαρμοστικός νόμος 4052/2012

• Τα διασυνδεόμενα νοσοκομεία χάνουν την αυτοτελή οντότητά τους και μετατρέπονται σε ένα ενιαίο Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου. Στο πλαίσιο αυτής της ρύθμισης θα μπορούν να γίνονται μετακινήσεις προσωπικού για την κάλυψη των τρομακτικών κενών, αντί να γίνουν προσλήψεις μόνιμου προσωπικού.
• Η Πρόνοια μεταφέρθηκε απ' το υπουργείο Υγείας στο υπουργείο Εργασίας, με αποτέλεσμα να καταργηθεί ως άσκηση κοινωνικής πολιτικής.
• Καταργούνται τα πέντε ψυχιατρικά νοσοκομεία.
• Απ' την 1.1.2013 «τα νοσοκομεία του ΕΣΥ θα πληρώνονται απ' τον ΕΟΠΥΥ το σύνολο των εσόδων απ' τις απαιτήσεις των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης που συμμετέχουν στον ΕΟΠΥΥ, συμπεριλαμβανομένων και των επιχορηγήσεων του υπουργείου Οικονομικών προς τα νοσοκομεία». Αυτό σημαίνει την παραπέρα μείωση της περιορισμένης κρατικής χρηματοδότησης προς τα νοσοκομεία. Ετσι, η χρηματοδότηση θα μεταφερθεί εξολοκλήρου στα Ταμεία και στις τσέπες των ασθενών.
• Καθιερώθηκε η συνταγογράφηση φαρμάκων με βάση τη δραστική ουσία, που σημαίνει χορήγηση φαρμάκων με βάση το κόστος και όχι με βάση τις ανάγκες του ασθενούς. Επιπλέον θα οδηγήσει και σε νέα χαράτσια για τους ασθενείς όταν ο γιατρός συστήσει άλλο φάρμακο από εκείνο που είναι το φτηνότερο με βάση τη δραστική ουσία. Ο ασθενής θα πληρώσει τη διαφορά μεταξύ της εμπορικής τιμής του φαρμάκου και της λεγόμενης Τιμής Αναφοράς, που ισχύει για το ασφαλιστικό ταμείο.
• Απελευθερώθηκε το ωράριο λειτουργίας των φαρμακείων, που σημαίνει χτύπημα του μικρομεσαίου φαρμακείου της γειτονιάς.

Ε) Νόμος 4058/2012

• Θεσμοθετήθηκε η πρόσληψη γιατρών, νοσηλευτών και κοινωνικών λειτουργών με μπλοκάκι. Αντί δηλαδή για μόνιμες προσλήψεις προσωπικού επιχειρείται η κάλυψη των κενών με εργαζόμενους που θα πληρώνουν για την ασφάλισή τους οι ίδιοι.

ΣΤ) Επίσης, προωθήθηκαν μια σειρά από ρυθμίσεις, κυρίως με υπουργικές αποφάσεις, όπως:

• Αυξήθηκε σε 5 ευρώ (από 3 ευρώ) το εισιτήριο στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων.
• Καθιερώθηκε η λεγόμενη θετική λίστα των φαρμάκων και αυξήθηκε με την προσθήκη κι άλλων - που θα τα πληρώνουν απ' την τσέπη τους οι ασφαλισμένοι - η λεγόμενη αρνητική λίστα φαρμάκων. Αναθεωρήθηκε και η λίστα των Μη Συνταγογραφούμενων Φαρμάκων (ΜΗΣΥΦΑ). Η θετική λίστα σημαίνει αποκλεισμό απ' τα φάρμακα που επιλέγουν οι γιατροί στον άρρωστο. Για τα φάρμακα της αρνητικής λίστας - που δεν καλύπτονται πια απ' τα Ταμεία - οι ασφαλισμένοι πληρώνουν 132 εκατ. ευρώ το χρόνο. Επιπλέον, οι ασφαλισμένοι πληρώνουν και 20,9 εκατ. ευρώ για τα ΜΗΣΥΦΑ.
• Με το νέο Κανονισμό Εκτίμησης Βαθμού Αναπηρίας (ΦΕΚ Β' 2611/2011) μειώθηκαν πολύ τα ποσοστά αναπηρίας για δεκάδες κατηγορίες αναπήρων και χρονίως πασχόντων. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί ανάπηροι και χρονίως πάσχοντες με ποσοστό αναπηρίας κάτω από 67% δε θα δικαιούνται πια δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, και θα πληρώνουν απ' την τσέπη τους. Επίσης, χάνουν παλιότερες φοροαπαλλαγές όσοι είχαν ποσοστό αναπηρίας πάνω από 67%.